رؤية نقدية علي الأعمال الأدبية للأديب :(خير الدين يازجي)Hayrettin Yazici
Edebî eserlere eleştirel bir bakış
Yazar için: Hayrettin Yazıcı_Türkiye
Yazan:
Süreyya Şişmanlar
Aydınhan
Çeviren: Hamid Habib _ Mısır
—----------------------
رؤية نقدية
علي الأعمال الأدبية
للأديب :(خير
الدين يازجي)Hayrettin Yazici_تركيا
بقلم: (سوريا
ادينهان)Süreyya Aydinhan
ترجمة: حامد
حبيب _مصر
¶| مؤتمر
"ملتقى النقد الأدبي العالمي"¶|
_ اليوم الأول (٢١ يناير ٢٠٢٣ م)
----------------------------------
________________
إنه شخص يلاحقه الشعر ، أو يحاول فهمه ، أو ،
بكلماته الخاصة ، يبحث عن الشعر فيه.
أعلم أن لديه
الكثير من الشعر ، لكن بسبب مشاكله تأخرت مغامرته الكتابية قليلاً ، وكان يعاني
منها. تم نشر قصائد بعنوان"Rusty
Nail"
و "الأربعون غرزة" تم نشرها بواسطة كتاب المحاكمة (Bilgeoğuz Publishing House 2023).
بدت كتبه سعيدة في حضنه.
عندما ألقي
نظرة فاحصة على شعر Yazıcı ، يمكن القول إنه يعرفُ التقاليدَ جيدًا ،
وأنه ابتكر شعرَه من خلال اتباعِ التقليد في محتوياته. على الرغم من وجود مقالاتٍ
شعرية فيه ، فمن الممكن القول إنها واحدة من آخر سطورِ المقطع. يتكون جسمُ معظم
قصائده من رباعيات ومقاطع ، وهي بهذا الشكل ، فماذا تخبرنا القصائد؟
الفراشاتُ في عيني
هل وُلِدَ في السُّهوبِ طفلٌ سعيدٌ مني
"
هكذا تبدأ
رحلةُ القصيدة :السُّهوب ، والصقيع الحاد ، والشتاء ، والجبال ، التي تتكرر بين
كلماته المتناثرة ، تنبعث من "جوموشانه" حيث ولد. ماذا في قصيدته؟
:استجواب المد والجزر بين الموت والحياة ، محاولة لفهم نفسه ، الحياة ، ما يبحث
عنه ، ما وجده.
"نحن
مجرد قطعة رقيقة من الحزن"
تعال وانظر…
من وقت لآخر
، تظهر حالة من التشابك بين الصفحات مع سطور "لدينا أمسيات لا تناسب
المنزل" أو "كل ما نرتديه ضيقًا". أحيانًا يمتد مثل الربيع ،
وأحيانًا نراه على أنه قصبة دسمة ، أحيانًا مثل طائر له أجنحة مكسورة على الأغصان
، إنه بحر يتماوج في الأقوال العميقة.
سبب وجودنا
في رحلة الكتابة هو آثارالماضي فيها.. احتلت القصائد التي كتبها ل(أحمد حمدي
طنبينار)، و(يحيى كمال بياتلي) ، و(أحمد هاشم) ، و(محمد عاكف إرسوي) ، و(يونس
إمري)مكانها على الصفحات. دعنا نتوقف عند قصيدة "Veysel Vakti"
التي خاطب فيها Aşık
Veysel:
كانت الأرضُ
السوداء ، والورقةُ الخضراء
حافلةً
بالوردِ في الليالي المظلمة
جاء ومات من
هذا العالم بالحرق
أنينُ الناي
، صوتُ الربيع
ما وراء الحب
، زهرة الحب
تلفُّ جميعَ
الفروع
حتى بعد
الموت ، يبقى الناسُ على قيدِ الحياة
…………….
حان الوقت
لفتح غلاف كتاب "أربعون غرزة" الذي يتضمن مقالات عنوانها: "الوقت
مسمار صدئ".
الشاعر عمله
واضح ، وربما يكون هناك كثيرون يفهمونه.
………….
Hayrettin Yazıcı , yaşadığım yerde şiir ve
kitaplar üzerine konuşabildiğim abim, aynı zamanda eşimle uzun yıllar birlikte çalışan aile dostum.
Şiirin peşinden koşan, anlamaya çalışan daha doğrusu kendi
deyimiyle içindeki şiiri arayan
biri.
Çok
şiiri olduğunu
biliyorum, fakat sorunları nedeniyle
istediği kitaplaşma serüveni biraz gecikmişti, bundan
muzdaripti. "Paslı Çivi" şiir,
"Kırk İlmek"ise deneme kitabı
(Bilgeoğuz Yayınevi 2023 )tarafından
yayımlandı. Kitapları kucağında mutlu
görünüyordu
Yazıcı şiirine yakından baktığımda geleneği iyi bildiğini, geleneğin üzerine
kendi içindekiler dahilinde yeni bir şeyler
koyarak şiirini oluşturduğu söylenebilir. Serbest şiir denemeleri de olmakla beraber, hecenin son
kalelerinden olduğunu söylemek
mümkün. Dörtlük ve beyitlerle oluşuyor çoğu şiirlerinin gövdesi.Şekil olarak böyle, peki şiirler ne söyler bize?
'Ne
kadar hürdüm bilsen gözlerimde kelebek
Bozkırda
doğmuş muydu
benden mutlu bir bebek"
Yazıcı'nın yolculuğu böyle başlıyor. Saçılan sözcüklerinin arasında yinelenen,
bozkırı, keskin ayazları, kışı, dağları doğduğu Gümüşhane'den
sızıyor. Derdi ne şiirinin?
Ölüm yaşam arası gel-gitlerin sorgusu, kendini, hayatı,
ne aradığını, ne bulduğunu anlama
çabası.
"İnce bir
keder kadarız
gel gör ki
Evlere sığmayan akşamlarız" ya da "Neyi giysek üstümüze
dar gibi" dizeleriyle zaman zaman bir sıkışmışlık hali
gösterir kendini sayfaların arasında. Bazen yay gibi gerilir, bazen içli bir
kamış, bazen dallarda kırık kanatlı bir kuş olarak görürüz, derin söyleyişler içinde çalkalanan bir denizdir.
Yazma yolculuğunda var
olma sebebimiz, geçmiş ustaların
izleridir. Ahmet Hamdi Tanpınar, Yahya Kemal Beyatlı, Ahmet Haşim, Mehmet Akif Ersoy, Yunus Emre için yazdığı şiirlerde
sayfalarda yerini almış. Aşık Veysel'e seslendiği 'Veysel Vakti' şiirine bir uğrayalım:
O kara topraktı, hem yeşil yaprak
Karanlık gecelerde bir gül busesi
Bu dünyadan gelip, geçti yakarak
Bir ney iniltisi, bir pınar sesi
Aşkın aşakası,sevdanın piri
Sarıp sarmaladı bütün dalları
Ölünce de insan kalırmış diri
Toprağın üstüne taşıp kolları
"Kovar akrebi yelkovan/Şimdi paslı bir çividir zaman"diyerek
denemelerin yer aldığı "Kırk
İlmek"kitabının kapağını aralama zamanı.
Eserinin yolu açık, okuyanı anlayanı çok olsun.
